Marzenia o przyszłości to często wyobrażanie sobie swojego zawodu i pracy. Małe dzieci często chcą być strażakami, kierowcami, policjantami. Dziewczynki chciałyby zostać nauczycielkami lub modelkami. Z biegiem i wraz z przyrostem wiedzy, również tej o życiu, dzieciaki swoją przyszłość planują nieco inaczej. Dla młodzieży przede wszystkim ważne są zainteresowania i to one najczęściej determinują wybór studiów i ścieżki zawodowej. Młodzi ludzie kierują się również tradycjami rodzinnymi i podobnie jak ojcowie czy matki zostają lekarzami, prawnikami, nauczycielami, aktorami. Wybór szkoły i studiów to często również wybór modnego kierunku na który idzie wielu znajomych. Czasem okazuje się, że wybory dokonane bez poznania własnych możliwości i predyspozycji są nietrafione. Co zrobić aby takich wyborów było jak najmniej? Dzieci i młodzież potrzebują fachowej pomocy, dzięki której łatwiej podejmą właściwą decyzję o wyborze zawodu.
Od roku szkolnego 2018/2019 w polskiej oświacie wprowadzono nowe przepisy dotyczące organizacji doradztwa zawodowego. Do tej pory tematyka zawodoznawcza była ujęta w planach wychowawczych szkoły i wychowawców klas i realizowana była lepiej lub gorzej podczas godzin do dyspozycji wychowawcy, które kiedyś nazywano zwyczajnie i po ludzku lekcjami wychowawczymi. Obecnie placówki oświatowe począwszy od przedszkola mają obowiązek opracowania i wdrożenie szkolnych programów doradztwa zawodowego.
Przedszkolaki poznawać mają specyfikę zawodów poprzez spotkania z przedstawicielami różnych zawodów, wizyty w różnych zakładach pracy. To jeszcze poziom przyjemnej edukacji, gdzie treści przemyca się podczas zabawy.
Początkowe klasy szkoły podstawowej mają program zbliżony do programu przedszkola, ale od czwartej klasy w szkole podstawowej wprowadza się zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego. Nie mogą tych zajęć prowadzić tak, jak dotychczas wychowawcy czy szkolni pedagodzy, chyba że mają przygotowanie z zakresu doradztwa zawodowego. W dużych szkołach dyrektorzy tworzą etaty dla doradców zawodowych. Aby uzyskać kwalifikacje doradcy należy posiadać wykształcenie wyższe magisterskie z przygotowaniem pedagogicznym oraz ukończyć studia podyplomowe. Wybierając kierunek doradztwo zawodowe studia podyplomowe dwu- lub trzysemestralne należy złożyć wniosek o przyjęcie na studia wraz z dokumentami potwierdzającymi posiadane wykształcenie. Dodatkowo należy uiścić opłatę rekrutacyjną a następnie opłatę z tytułu czesnego. Wysokość czesnego na kierunku doradztwo zawodowe waha się od około 2 do 4 tysięcy złotych za całe studia. Uczelnie dają zniżki osobom wpłacającym całą kwotę z góry; można również opłacić czesne w podziale na kilka rat.
Studia podyplomowe z doradztwa organizowane są w formie niestacjonarnej. Ilość semestrów zależy od uczelni. Jeśli ktoś wybierze studia trwające dwa semestry to musi liczyć się z większą częstotliwością zjazdów weekendowych oraz jednym dłuższym kilkudniowym zjazdem wakacyjnym. Studia trwające trzy semestry to zjazdy rzadsze, mniej więcej raz na dwa tygodnie. W programie studiów są między innymi: poradnictwo zawodowe, elementy psychologii pracy i doboru zawodowego, poradnictwo indywidualne i grupowe, zawodoznawstwo, metodyka doradztwa zawodowego, szkolne ośrodki kariery, poradnictwo psychologiczne, pedagogiczne i zawodowe dla dzieci i młodzieży, komunikacja interpersonalna w doradztwie zawodowym.
Nabór na studia prowadzi kilkadziesiąt uczelni publicznych i prywatnych w całej Polsce. Obecnie na studia przyjmowani są głównie nauczyciele, gdyż w szkołach nie ma specjalistów od doradztwa. Każdy absolwent studiów podyplomowych otrzymuje certyfikat doradcy zawodowego, który potwierdza posiadanie kwalifikacji do wykonywania tego zawodu.
Nauczyciele kierowani na studia mogą skorzystać z dofinansowania ze środków, które placówki oświatowe otrzymują na doskonalenie zawodowe. Dofinansowanie obejmuje zarówno czesne za studia jak i koszty podróży oraz pobytu na uczelni.
Coraz więcej szkół wyższych otwiera doradztwo w formie studiów niestacjonarnych online. Koszty studiów przez Internet są bardzo niskie, co sprawia, że e-studia mają coraz więcej zwolenników.
